2023 Yilinda Okuyup Sevdiğim Kitaplar

Bir sürü kitabi ayni anda okuduğum icin, yine ,yil bitmeden bitiremedigim onlarca kitabim var. Ama ben secimlerimi bitirdiklerim arasından yapacağım. Siralama en'lere göre degil. Goodreads listemi açtım ve ilk kitapla başliyorum.

Theodore Zeldin, Conversation: How Talk Can Change Our Lives

Theodore Zeldin'in eserleri, sıradan konuları bile derin bir bakış açısıyla ele alarak günlük hayatımıza yenilik katan eserler. Bu kitap ise sohbetin hayatımızdaki dönüştürücü gücünü keşfetmemize yardımcı oluyor. Vedat Milor aracılığıyla keşfettiğim Zeldin'in eserleri, gerçekten de sıradan konulara bile derinlik katabiliyor ve günlük yaşantımıza dair öğreneceklerimizin henüz bitmediğini bize farkettiriyor. Bu, hepimizin cok iyi bildigimizi sandigimiz, nasıl sohbet edeceğimiz olsa bile.

Amor Towles, Moskova'da Bir Beyefendi

Towles'un kaleminden Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin günlük yaşamına dair bir bakış açısı sunan bu eser, karakterin hayat dolu zarafetiyle dikkat çekici. Yemek, şarap ve yaşamdan  aldığı zevklerle dolu bir karakterin hikayesi, keyifli bir okuma sunuyor.

Grigoriy Petrov, Beyaz Zambaklar Ülkesinde

Burada detaylı anlatamimi bulabilirsiniz. 

Joshua Reynolds, Portrait of Omai (Mai), ca. 1776

Alp Karaosmanoglu, Eyvah Kötü Bir Sey Olacak: Endise Kiskaci: Evham ve Vicdan

Tüm analara gönülden tavsiyemdir cünkü hepimiz cocugumuz doğduğu gün bir anskiyete yumağına dönüyoruz. Hayat da üc asagi bes yukarı o doğrultuda devam ediyor. O yüzden, hayata biraz kalite katmak lazım.

 

Hua Hsu, Stay True

Bu kitap 2022'nin New York Times cok satanlar listesinde görüp aldigim bir kitapti. Yazarın yalın ve etkileyici dili, benzer yaşlardaki okuyucular için bir döneme tanıklık etme fırsatı sunuyor. Büyürken dinlediğimiz müziklerden tutun, hayatima dair pek cok paralellikler bulduğum bir kitap oldu. Hiçbir şey anlatmadan cok şey anlatan kitaplardan. Ben cok sevdim.

Muazzez Ilmiye Cig, Kur'an, Incil ve Tevrat'in Sümer'deki Kökeni.

Muazzez Ilmiye Cig'in Sümer kültürüne dair sunduğu bakış açısı, kutsal kitapların kökenlerine dair sorgulayıcı bir yaklaşım sunuyor. Bu konuda getirdiği farklı perspektif, düşündürücü ve bilgilendirici. Yine burada detaylı anlatımı bulabilirsiniz. 

Tiona Nekkia McClodden, DOUBLE BIND, 2023, installation view

Marina Abramovic, Walk Through Walls

2023 yili mantram "cüret et"ti. Cesaretin ön planda olduğu bu kitap, sanat ve hayatı sınırlarını zorlayarak anlatıyor. Abramovic'in cesur girişimleri, kitabı soluksuz okunan bir deneyim haline getiriyor.

Donatella Di Pietrantonio, A Sister's Srory

Aile, anılar, sevgi, iliskiler üzerine bir roman. Bu yila özel bazı sebeplerden beni epey düşündürdü okurken.

 

Ernest Hemingway, The Sun Also Rises

A Moveable Feast yazarın Paris, hatta biraz da Avrupa, yillarini anlattıgi kurgu disi kitabi. Bu ise o yılların kurgusu. Agzimda benzer bir tad bıraktı. Hemingway'e şahsi olarak biraz gicigim. Macolugu olsun, Zelda Fitzgerald'a yaptıkları olsun. Ama yine de keyifle okuduğum bir yazar. Bu Dolce Vita Avrupa hayatlarına dair kitaplari da ayrı bir keyifle okuduğumu belirtmeliyim. 

Pippa Garner's Haulin Ass! (2023) takes a test drive in Brooklyn, NY

Jean Said Makdisi, Teta, Other, and Me: Three Generations of Arab Women

Ünlü entelektüel merhum Edward Said'in kiz kardeşinin hatıratı. Edward Said'in kendi hatıratı üzerine okumaya basladigim kitabi, hem o kitabin hatiralarina farklı bir bakış olarak okudum hem de Arap Yarimadasi'nin tarihine bu aile üzerinden baktım. Temposu yavaş ve yavaş okunan bir kitap ama gündemdeki Israil-Filistin meselesine Hristiyan ve Filistinli bir ailenin gözünden bakma şansı da elde edebiliyorsunuz.

 

Jojo Moyes, Paris for One and Other Stories

Bu yaz chic-lit* askim kabardı. Jojo Moyes zaten okuduğum ve sevdiğim bir yazardı. Bu kisa hikayelerin hepsi olmasa da bazisi, özellikle Paris'in gecmisinde ve bugününde  gecen iki paralel hikaye cok güzeldi.

Alexandra Potter, Confessions of a Forty-Something F**k Up

Bu yazki chic-lit askimin fitilini ateşleyen kitap. Eglenceli, iyi vakit geçirmedik kitaplar bunlar. 

Judith F. Baca, The Great Wall of Los Angeles, 1974–present

Marien Keyes, Under the Duvet

Marien Keyes'in kurgu dışı makalelerinden oluşan bu kitap, yazarın mizahi üslubunu yansıtıyor. Eğlenceli ve hafif bir okuma deneyimi vadeden bir eser.

Frederic Lenoir, Öngörülemeyen bir Dünyada Yasamak

Pandemiden beri belirsizlikle barışmakta problem yaşıyoruz. Bu kitap da felsefe ve psikoloji gibi bilimlerle bize belirsizle hayatta kalmak üzerine bir kılavuz sunuyor. Theodore Zeldin'in örneginde oldugu gibi entelektüel kimselerin, kisisel gelişimin zırvalık kisimlarina girmeden, hayata dair bu tarz kilavuzlarini seviyorum. Hatta bu tarz kitaplar üzerine bir post yapsam cok güzel olur diye düsündüm su anda. Ama yine de tatmin edici cevaplar veremedigi icin kitaba puanım 5 üzerinden 3. 

"Krizler, sarsıntılar, hastalıklar tesadüfen ortaya çıkmaz. Bir gidişatı düzeltmemiz, yeni yönelimler keşfetmemiz, başka bir yaşam yolunu deneyimlememi için gösterge görevi görürler.”
- Carl Gustav Jung

“Felsefe ve şiir kitapları okuyarak zihnini geliştirenler, düzenli olarak yoga ve meditasyon yapanlar, yaratıcı faaliyette bulunanlar, toplumla iç içe yaşayarak sevgi ve merhamet duygularını yeşertenler, varoluşlarına bir anlam vermeye çalışanlar, hayattaki zor zamanların üstesinden gelmek bakımından tartışmasız daha donanımlıdır.
…
Hayatıza anlam (signification) vermek, yaşamak için sebepler bulmak demektir. Geçici de olsa şu soruyu yanıtlamaya çalışmaktır: Neden yasamaya devam etmek istiyorum? Ölümün yakınlığıyla karşı karşıya kaldığımızda bu soru daha güçlenir: derinlerde, içgüdüsel olarak ve ölüm korkusuyla hayatta kalmak için mi savaşıyorum yoksa bundan da öte, dolu dolu yaşamak mı istiyorum? İstiyorsam, bunun sebebi nedir? Gerçekleştirmediğim neyi hayata geçirmeyi arzuluyorum hala? Bana, asli, önemli ya da gereksizmiş gibi görünen şeyler nelerdir? Kalan ömrüm boyunca enerjimi hasretmek istediğim, değer verdiğim şeyler nelerdir? Etrafımda sevgimi paylaşmak istediğim insanlar var mı? Hangisiyle ya da hangileriyle bireysel veya müşterek bir projeye atılmak istiyorum? Kime yardım edebilirim ve neleri destekleyebilirim? Kime faydam dokunabilir? Kendimi bu şekilde sorgulayarak varlığıma anlam katmayı, yaşamak için iyi sebepler bulmayı başarabilirim.”
- Frédéric Lenoir, Öngörülemeyen Bir Dünyada Yaşamak, 2020.

Hajra Waheed, Hum II, 2023

Narsistle Ateskes, Wendy T. Behary

Herkesin birbirini narsist olmakla sucladigi bir dönemde okumak size gercek narsistleri, narsist olmasa da narsistik özellikleri baskin olan insanları ayirdetmeniz konusunda yardimci olacaktır. Ve tabi manipülasyona gelmemeyi öğrenmek de uzun bir sürec ama bir yerden başlamalı herkes. Bana cok iyi geldi, ihtiyaci olan herkese tavsiye ederim.

 

Irvin D. Yalom, Günübirlik Hayatlar

Irvin Yalom'un kisa kisa terapi ordasi hikayelerinden olusan kitabini, okumasi kolay ve keyifli.

 

Ege Soley, Sakin-Kosmayi Biraktigin Gün Vardigin Gün, Yakin ve Baska Üclemesi

Kolay okunan bazen akip giden bazen tıkanan, kurgu disi, yazarın kendi kisisel gelişimine dair anektodlar. Ben sevdim.

Françoise Pétrovitch, Le Secret, 2021

Alper Hasanoglu, Gel Hayattan Konuşalım

Alper Hasanoglu'nun videolarını keyifle izlediğim icin almistim bu kitabi. Benim gibi hayati edebiyat, sinema, daha dogrusu sanatla anlamaya calisanlar icin bulunmaz bir terapist kendisi. Enetelektüelligini seviyorum. Ama bu kitabi biraz zayıf buldum. Bazen tek bir doğru varmış gibi bakış acisini da bu kadar entelektüel birine yakistiramadim acikcasi. Dolayisiyla kitap benim icin biraz hayal kirikligi oldu.

Ayn Rand, Hayatin Kaynağı

Burada,  burada ve burada anlatmistim biraz. Kendi bireyselcilik yolunun yolcusu herkese tavsiye ederim. Insana kendini sevmeyi biraz faistce de olsa cok güzel anlatan, özellikle kendi değerlerini ve seçimlerini anlamak isteyenler için önemli bir kitap. Ayn Rand'i sevin sevmeyin önemli degil. Siz bireysel olarak alacaginiza bakin bu kitaptan.

Yoshimoto Nara, Y.N. Lamp, 2021

Stefan Zweig, Dünün Dünyası

2023 bu dünyanın vatandaşı olmaktan en cok korktuğum yıllardan biri oldu. Surada anlatmistim Almanya'nin hukuk ihlali bana ,10 yil sonra AFD yönetime gelirse bu ülkedeki hukuka ve demokrasiye güvenemeyecegimi göstermişti. Ben de o korkuyla bu kitabi elime aldım ve hangi noktada bu ülkeden kaçmam gerekeceğinin ipuclarini görmek icin okudum. Bu korkuyu yaşasanız da yaşamasanız da harika bir otobiyografi okumak istiyorsanız, bu kitabi mutlaka okuyun. Ve evet işaretler başladı. Maalesef. Dünya kendine ceki düzen vermezse 10 seneye kendimize gidecek bir yer bulmamız gerebilir.

Pinar Gedik, Hatırladın mi Beni?

Pinar benim Outlook 22'den arkadaşımdi. O zamanlar da basili bir kitabi zaten vardi. Bambaska bir kitabinin da taslağı vardi ki bence epey iyi ve derinlikli yazilmisti. Hatırladın mi Beni'yi bir solukta okudum. Kendini okutan keyifli bir kitap. Fakat benim derdini acikca söyleyen kitaplarla biraz derdim var. Gerci Pinar'in yillar sonraki ilk kitabi. Bence acemiliği üzerinden atınca cok daha derinlikli ve edebi bir eser çıkaracak ortaya. Bu kapasitesi var. Bunu bilerek derinlikli bir edebiyat beklentiniz olmadan okursanız mutlaka keyif alacaginiz, kendinizden bir seyler bulabileceginiz bir kitap. Türkiye icin fazla cesur kalemi de ayrica takdire sayan. Kendisini takipta kalin, cok daha güzel eserleri gelecek.

Nando Kallweit, Donne V, 2020

Agota Kristof, Büyük Defter - Kanit - Ücüncü Yalan

Bu yılı az kalsın bir şaheser okumadım diye kapatıyordum. Istanbul'a gitmeden önce Basak mutlaka oku diye ümmügüme çökünce hemen aldım ve Istanbul'dan eve döner dönmez okumaya başladım. 

Bu kitaba iliskin ayrı bir post yapmak istiyorum. Beni hala düsündüren, henüz tam anlamıyla hazmedemedigim bir kitap oldu. Bu kitap savaşın romani, bu kitap göçmen olmanın romani, bu kitap yalnizligin romani, bu kitap sevildiğini bil(e)memenin romani, sevginin ve sevgisizliğin romani ve tam olarak seni seven bir kisi bile varsa bu dünyada yalnız olmadiginin kanıtı. Bu kitap bir şaheser. Mutlaka ama mutlaka okunmalı.

Maude Ovize, Miroir d’eau (Diptyque), 2022

Sevgi Soysal, Tante Rosa

Sevgi Soysal'ın "Tante Rosa" adlı romanı, beni Büyük Defter üçlemesi sonrasında etkileyen, ince ama içerik bakımından son derece derin bir eser oldu. Bu, benim Sevgi Soysal'ın dünyasına ilk adımım oldu ve tipki Suat Derviş'i geç keşfettiğim gibi, Sevgi Soysal'i da bu kadar geç keşfetmiş olduğum için esef duydum. Sevgi Soysal da tipki Suat Derviş gibi, sıkça karşılaştığımız erkek yazarların perspektifinden farklı bir hikaye anlatıyor. Tam olarak da bu sebeple, bize bu iki yazari bu kadar az biliyoruz. Kendileri, patriyarkanin biz kadınların okumasını pek istemediği yazarlardan.

"Tante Rosa", Madame Bovary, Anna Karenina, Aşk-ı Memnu gibi eserlerde gördüğümüz, hayati diledigi sekilde yasayan kadın karakterlerin ölmeleri gerektigi fikrine, meydan okuyan bir kitap. Suat Derviş'in Fosforlu Cevriyesi gibi, Tante Rosa da bize erkekleri bırakmanın, hayatın tüm renkleri ve karmaşıklıklarıyla yüzleşmenin, iyi ve kötüyle başa çıkmanın ve kimseyi suçlamadan, sorumlu tutmadan cesurca kendi seçimlerini kucaklamanın ve bu secimlerin sonuçlarına katlanmanın önemini öğreten bir başyapıt.

Tante Rosa'nın karakteri, kadınları güçlü bir şekilde temsil ediyor. Kendi hayatını kucaklamaktan çekinmeyen, iyilerle kötüler arasında ayrım yapmayan, her türlü deneyimi cesurca yaşayan bir kadın. Onun hikayesi, kadınlara hayatın zorluklarına karşı durmada ilham verici bir rehberlik sunuyor. Sevgi Soysal'ın kaleminden çıkan bu eser, her kadının içindeki gücü keşfetmesi için bir fırsat sunuyor.

Thandiwe Muriu, Camo 18, 2021

Hikmet Hükümeoglu, Harika Bir Hayat

“Atmaca" romani ile tanidigim Hikmet Hükümenoğlu, Melisa Kesmez ile birlikte çağdaş Türk edebiyatının önemli kalemlerinden biri olarak bende yerini aldi. "Harika Bir Hayat", Cumhuriyet tarihine ışık tutan, unuttuklarımızı hatırlatan ve bilmediklerimizi sürükleyici bir kurgu içinde sunan etkileyici bir roman. Verdigi bilgiler ve kurgusu ile dikkat cekici olmakla birlikte, bazen verilen bilgilerin fazla ansiklopedik ve didaktik olması, okurken bir tür rahatsızlık, bir olmamislik hissi yarattı bende. Ikinci bir olmamislik hissini de, Harika ve annesinin travmatik ilişkisi üzerinden anlatılanlarda hissettim. Bu bölümler derinliksiz ve hatta zaman zaman "new age" diline kayar bir izlenim birakti. 

"Harika Bir Hayat", yazarın edebiyat alanındaki yeteneğini göstermesi bakımından etkileyici olsa da, ödüllü olmasına rağmen yeterince yüksek edebiyat standardına ulaşamadığını düşünüyorum. Hikmet Hükümenoğlu'nun daha derinlikli ve bütünlüklü eserler üretebileceğine inanıyorum. Bu eleştiriyi yapmamın nedeni de tam olarak, yazarın yüksek edebiyat çıtasına uygun potansiyele sahip olması ve bu potansiyeli daha fazla geliştirmesi gerektiğine olan inancımdan kaynaklanıyor.

29.12.2023 sene bitmeden ekleme

Ayfer Tunc, Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatilan Kisa Tarihi

Dün gece bitirdiğim ilk Ayfer Tunc caglayani. Ne de güzel kitap. Kadin kafasi gibi, kadın muhabbeti gibi. Daldan dala, cig gibi büyüyen, büyüdükçe cağlayan bir nehir. Türkiye gibi tam bir deliler evi. Baskalarinin depolarında kendimizi gördüğümüz, bazen kahkahalar attıran, erkekler icin okumasa zor olabilecek harika bir türkiye mozagi. Osmanli'dan başlayıp günümüze tespit gibi tespitler. Cok sevdim. Herkese tavsiye ederim.

 

*Chicken literature: Pilic edebiyatı